Ελλάδας - Παρατηρήσεις για τη διαβούλευση
Με αφορμή τη σημερινή (4-11-2016) συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης για το ΠΕΣΔΑ παραθέτουμε κάποιες πρώτες παρατηρήσεις, που ευελπιστούμε να βοηθήσουν στην κατανόηση του ΠΕΣΔΑ από όσους θα ήθελαν να συμμετάσχουν στη διαβούλευση, η οποία λήγει στις 12-11-2016.
1. Δράσεις Διαλογής στην Πηγή(ΔσΠ)
Δεν κοστολογεί τις δράσεις ΔσΠ που αναφέρονται στα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης αποβλήτων(ΤοΣΔΑ) των Δήμων. Όπως επεξηγεί στο Κεφ. 16 Παράρτημα IV, όπου αναλύει την προτεραιοποίηση/ιεράρχηση των έργων και δράσεων των ΤοΣΔΑ και την ενσωμάτωσή τους στο ΠΕΣΔΑ:
- Για τη χωριστήσυλλογή βιοαποβλήτων αξιολογεί τιςδράσεις προμήθειας χωριστής συλλογής ως Β’ χρηματοδοτικής προτεραιότητας γιατί"κατά την παρούσα χρονική συγκυρία και με δεδομένη την
ανυπαρξία των τελικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας οι διαθέσιμοι πόροι που έχουν εκχωρηθεί στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας επιλέγεται να αξιοποιηθούν για την ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας, στις οποίες εκτός του ρεύματος των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων μπορούν να επεξεργαστούν και άλλα ρεύματα αποβλήτων, από το να προωθηθούν σε απόκτηση εξοπλισμού χωρίς τη διασφάλιση της τελικής επεξεργασίας του." (σελ. 471)
Για τις δράσεις ΔσΠ δε λαμβάνει υπόψη την επικείμενη τροποποίηση του νόμου για την ανακύκλωση, που δίνει το δικαίωμα στους δήμους να οργανώνουν μόνοι τους την ανακύκλωση κατόπιν αδείας από τον Εθνικό Οργανισμό Ανακύιλωσης (ΕΟΑΝ) χωρίς την παρέμβαση των ΣΣΕΔ.
και Μονάδα Κομποστοποίησης Καρύστου] προτείνονται ως έργα Α' χρηματοδοτικής προτεραιότητας οι ΜΕΑ/ΧΥΤΥ Λαμίας και Χαλκίδας και οι ΜΕΠΟ Λιβαδειάς, Λοκρών και Σκύρου, ενώ οι ΜΕΑ Λιβαδειάς και Ν. Εύβοιας ως Β' προτεραιότητας.
επιλογής του αναδόχου. Με την κατασκευήαυτών των εγκαταστάσεων στην ΠΕ Βοιωτίας μειώνονται σημαντικά οι διαθέσιμοι πόροι για την κατασκευή αντίστοιχων μονάδων στις άλλες Περιφερειακές
Ενότητες και τίθενται σε κίνδυνο οι τεχνοοικονομικές συνθήκες για τη βιωσιμότητα και των δύο εγκαταστάσεων. Ενώ με την επιλογή για κατασκευή και λειτουργία εγκατάστασης στη Νότια Εύβοια θα καθίσταται υποχρεωτική η μεταφορά του συνόλου των παραγόμενων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) της ΠΕ Εύβοιας στο νότιο τμήμα της ΠΕ σε σημαντική απόσταση από το βασικό χώρο παραγωγής τους, που είναι η Χαλκίδα.
Στο προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα καταρχήν δεν περιλαμβάνονται οι ΜΕΠΟ Λιβαδειάς,
Λοκρών και Σκύρου, ενώ η ΔσΠ βιοαποβλήτων συνδέεται άμεσα με τη λειτουργία των ΜΕΑ και παραπέμπεται στο 2020.
Σε συμπληρωματικό τεύχος του ΠΕΣΔΑ αναφέρεται ότι οι ΜΕΠΟ Λιβαδειάς και Λοκρών
συγχωνεύονται σε «ΜΕΠΟ Λιβαδειάς»,
Οι απαιτήσεις για τα έργα Α’ χρηματοδοτικής προτεραιότητας αθροίζονται στα 110.100.000
€ και οι αντίστοιχες για τα έργα Β’ χρηματοδοτικής προτεραιότητας στα 54.700.000 €, ΣΥΝΟΛΟ = 165.000.000 ευρώ. Με δεδομένο ότι οι διαθέσιμοι πόροι του ΕΣΠΑ δεν ξεπερνούν τα 850 εκ θα είναι απίθανο να χρηματοδοτηθούν ακόμη και τα έργα Α΄χρηματοδοτικής προτεραιότητας από δημόσιους πόρους. Πόσω μάλλον οι δεάσεις ΔσΠ που ούτε καν κοστολογούνται στο ΠΕΣΔΑ.
φορείς διαχείρισης.
3. Λειτουργία των Πράσινων Σημείων ως Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ)
Η ανάπτυξη νέων εγκαταστάσεων ΚΔΑΥ στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αξιολογείται ως Β’
χρηματοδοτικής προτεραιότητας και προβλέπεταιότι "οι αυξανόμενες ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας (σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση) που εκτιμάται πως θα παράγονται κατά το έτος 2020, προβλέπεται να διαχειρίζονται στο σύνολο του δικτύου των Πράσινων Σημείων
που θα έχει αναπτυχθείστην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σε συνεργασία με τη λειτουργία των υφιστάμενων Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών" Λαμίας και Σχηματαρίου. Ο επιμερισμός των ποσοτήτων γίνεται κατά 50% στα ΠΣ και 50% στα υφιστάμενα ΚΔΑΥ. Παρόλο που φαίνεται ότι τα ΠΣ αναβαθμίζονται σε ΚΔΑΥ, η κοστολόγησή τους σε 200.000 ευρώ έκαστο και 5 εκ στο σύνολό
τους θεωρούμε ότι υποεκτιμάται για να μη στερηθούν πόροι από τα έργα επεξεργασίας.
Συγκριτικά, μια απλή εγκατάσταση όπως ένας Σταθμός Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (ΣΜΑ) εκτιμάται σε 600.000 ευρώ για τα έργα υποδομής που περιλαμβάνουν ράμπα εκφόρτωσης, ασφαλτόστρωση, περίφραξη και γεφυροπλάστιγγα. Δεδομένου της έλλειψης μελετών για κατασκευή ΠΣ, που δεν θα χρησιμεύουν απλώς ως εγκαταστάσεις αποθήκευσης αλλά θα εκτελούν και εργασίες διαλογής, μας κάνει επιφυλακτικούς για το εκτιμώμενο κόστος. Σε περίπτωση δε που το ΠΣ θα πρέπει να λειτουργεί και ως χώρος πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και επαναχρησιμοποίησης με τη δημιουργία κατάλληλων χώρων αποθήκευσης και εργαστηρίων επισκευής, θεωρούμε ότι το κόστος των ΠΣ θα είναι πολλαπλάσιο.
Αναφέρεται επίσης ότι, στην περίπτωση που από τη λειτουργία των ΠΣ στην πλήρη εφαρμογή
τους δεν επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται από το παρόν αναθεωρημένο ΠΕΣΔΑ, προβλέπεται η κατασκευή Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), ενός ανά Περιφερειακή Ενότητα. Άρα η ορθή διαχείριση των ανακυκλώσιμων παραπέμπεται στο απώτερο μέλλον...
4. Οι ποσότητες – το παράδειγμα της ΜΕΑ Λαμίας
πρόβλεψη για το 2020, θεωρούμε ότι ο ΠΕΣΔΑ:
α) Δεν έλαβε υπόψη τις παραγόμενες ποσότητες των ΤοΣΔΑ των δήμων, που θα διαθέτουν στη
ΜΕΑ. Αυτοί θεωρούμε ότι είναι οι δήμοι της ΠΕ Φθιώτιδας, που το άθροισμα των ποσοτήτων ΑΣΑ των ΤοΔΣΑ είναι 57.820 τόνοι ετησίως (μαζί με τα ανακυκλώσιμα των μπλε κάδων) και της ΠΕ Ευρυτανίας με σύνολο ΑΣΑ 4.720 τόνους για το 2014. Όλοι οι δήμοι των δύο ΠΕ διαθέτουν σε ΧΥΤΑ∙ άρα οι ποσότητες των ΑΣΑ πλέον ζυγίζονται και θεωρούνται ακριβείς.
Αντίστοιχα, ο ΠΕΣΔΑ εκτιμά για την ΠΕ Φθιώτιδας 70.019 τόνους και για την ΠΕ Ευρυτανίας 8.912 τόνους για το 2014
β) Παρόλο που αναφέρεται ότι στόχος του ΠΕΣΔΑ είναι η σταθεροποίηση παραγωγής
αποβλήτων στα επίπεδα του 2011 με φθίνουσα τάση, στη μελλοντική εξέλιξη παραγωγής ΑΣΑ προβλέπεται αύξηση 4,75% ετησίως∙ με αποτέλεσμα οι ποσότητες της ΠΕ Φθιώτιδας για το 2020 να εκτιμώνται στους 85.289 τόνους και της ΠΕ Ευρυτανίας στους 10.089 τόνους
ετησίως.
περίπτωση που χρησιμοποιηθούν οι ποσότητες των ΤοΣΔΑ και δε θεωρηθεί αυξητική τάση παραγωγής ΑΣΑ, η δυναμικότητα της ΜΕΑ μειώνεται στους 44.000 τόνους ετησίως.
διαφάνεια και το διάλογο και μάλιστα τη στιγμή που δεν υπάρχει η παραμικρή πληροφόρηση για το έργο της ΜΕΑ/ΧΥΤΥ Λαμίας από το Δήμο Λαμίας. Ως αποτέλεσμα ο Περιφερειακός ΦΟΔΣΑ προχώρησε στη χωροθέτηση, σύνταξη προμελέτης και υποβολή πρότασης για ένα σημαντικό έργο ερήμην των πολιτών της Λαμίας…
→Σελ. 77-152: Υφιστάμενη κατάσταση περιβάλλοντος που είναι αντικείμενο της ΣΜΠΕ.
→Σελ. 312-425: Γενικές πληροφορίες για τεχνολογίες διαχείρισης αποβλήτων, για πρακτικές ευρωπαϊκών χωρών και επαναλήψεις για τα προτεινόμενα έργα και δράσεις, που παρουσιάστηκαν σε
προηγούμενα κεφάλαια. Οι προτεινόμενες δράσεις για πρόληψη χαρακτηρίζονται ως αντιγραφή από το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης και είναι πολύ γενικές.
Συμπερασματικά, με δεδομένο ότι η χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ αφήνει εκτός τη Διαλογή στην Πηγή – των ανακυκλώσιμων την παραπέμπει στα ΣΣΕΔ- και είναι ελάχιστη για τις άλλες δράσεις, δίνοντας τη μερίδα του λέοντος σε έργα ΜΕΑ/ΧΥΤΥ, και ότι ο ΠΕΣΔΑ κινείται στο ίδιο πνεύμα, δεν βλέπουμε πώς θαεκπληρωθούν οι προϋποθέσεις και οι στόχοι, που θέτει η ΕΕ και ο ΕΣΔΑ, για έργα και δράσεις στην κορυφή της ιεράρχησης των αποβλήτων, όπως είναι καταρχήν η πρόληψη και μετάη επαναχρησιμοποίηση και η ΔσΠ. Έχοντας επαναπαυθεί στο ότι θα καταφέρουμε για μια ακόμη μια φορά να ξεγελάσουμε τους Ευρωπαίους και να κάνουμε τα ελάχιστα όσον αφορά την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων και ότι η ουσιαστική λύση θα δοθεί από τα μεγάλα έργα της λεγόμενης "ολοκληρωμένης διαχείρισης" (βλέπε ΜΕΑ), κινδυνεύουμε να τεθεί θέμα ασυμβατότητας της πρόσκλησης του ΕΣΠΑ με τις κατευθύνσεις της ΕΕ με συνεπαγόμενο χάσιμο πολύτιμου χρόνου ή ακόμη χειρότερα ενταγμένα έργα να μην χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς πόρους.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας παρακολουθούν πώς κινούμαστε∙ και είναι πλέον καιρός οι δήμοι, ο ΦοΔΣΑ και η Περιφέρεια να αφήσουν τις υπεκφυγές με τους ΠΕΣΔΑ αποκλειστικά προσανατολισμένους στην υλοποίηση των μεγάλων έργων και να πιέσουν την κεντρική κυβέρνηση στη σωστή κατεύθυνση, γιατί το μπαλάκι των σκουπιδιών θα γυρίσει πίσω∙ και θα πληρώσουμε όλοι μας τις συνέπειες των μέχρι τώρα ανορθολογικών επιλογών τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου