ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΙΝΗ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ - ΘΕΣΕΙΣ

(ένα μόνιμα επίκαιρο θέμα)
Ιούλιος 2007
Είμαστε στο μέσο της θερινής περιόδου και η κακή εμπειρία των τελευταίων ημερών πολλαπλασιάζει τις ανησυχίες όλων μας όσον αφορά τον κίνδυνο των πυρκαγιών στη χώρα μας και στο Νομό μας. Κανείς δεν έχει αυταπάτες ότι οι πυρκαγιές θα σταματήσουν. Δυστυχώς η πραγματικότητα μας πείθει ότι οι καιροί είναι δύσκολοι για τα δάση και για το φυσικό περιβάλλον. Δεν μένει λοιπόν παρά να προετοιμαζόμαστε καθημερινά και να οργανώνουμε τις δυνάμεις μας, η κοινωνία και η πολιτεία, για την αντιμετώπιση του κινδύνου, με σκοπό κάθε φορά να ελαχιστοποιούμε τα τραγικά αποτελέσματα.
Επιμένουμε στον Ενιαίο Φορέα Δασοπροστασίας με προτεραιότητα στην πρόληψη και με τις βασικές αρχές, που περιέγραψε η Διακομματική Επιτροπή της Βουλής πριν από λίγα χρόνια.
Είναι ανάγκη να εξασφαλιστεί αυτό: Στο ισοζύγιο «πρόληψη – καταστολή» το σύστημα να γέρνει προς την πρόληψη, πράγμα που θα μπορούσε να το κάνει αποτελεσματικό. Οι δε αποφάσεις να λαμβάνονται με βάση τους κανόνες της επιστήμης και όχι τα συντεχνιακά και τα άλλα συμφέροντα. Αυτό προϋποθέτει την ενεργοποίηση της κοινωνίας, την ενημέρωση με όλες τις μορφές, την οργανωμένη παρουσία των εθελοντών και των πυροφυλάκων σ’ αυτούς τους τρεις κρίσιμους μήνες, σε συνδυασμό με τη συντήρηση του υπάρχοντος οδικού δικτύου στα δάση και τη δημιουργία υποδομών αντιπυρικής προστασίας Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το πλαίσιο, τη βάση, πάνω στην οποία θα στηριζόταν ο αντιπυρικός αγώνας.
Κύριες αιτίες των πυρκαγιών, πέρα από τους δόλιους εμπρησμούς, μπορούμε να πούμε ότι είναι:

• Οι χωματερές
• Οι φωτιές για το κάψιμο των καλαμιών από τους αγρότες
• Οι ψησταριές στο δάσος
• Οι σπινθήρες των τραίνων
• Τα βραχυκυκλώματα στο δίκτυο της ΔΕΗ
• Η αυτοανάφλεξη (σκουπίδια, σπασμένα τζάμια)
Οι πυρκαγιές όμως στο μεγάλο μέρος τους έχουν ως πρώτη «εστία» την αδιαφορία και την έχθρα πολλές φορές απέναντι στο περιβάλλον. Έχουμε φθάσει δυστυχώς οι πολίτες αυτής της χώρας να θεωρούμε «περιβάλλον» άξιο για φροντίδα μονάχα το σπίτι μας και το πολύ την αυλή μας, και ό,τι άλλο ας «πάει να καεί». Για παράδειγμα, αυτές όλες οι σακούλες, που βλέπουμε δεξιά και αριστερά στους δρόμους, στις ρεματιές και στις στροφές, κάποιοι τις ρίχνουν. Έ, η απόσταση ανάμεσα στις πλαστικές σακούλες των σκουπιδιών στις ρεματιές ως τις πυρκαγιές στα δάση, άμα το καλοσκεφτούμε, είναι ελάχιστη
Για την οργάνωση της πρόληψης επισημαίνουμε και προτείνουμε τα εξής:
Σε κάθε πόλη και χωριό πρέπει να μελετηθεί και να υλοποιηθεί ΣΧΕΔΙΟ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ με την καταγραφή - αποτύπωση του χώρου ευθύνης και του χάρτη της περιοχής τους, με τους δασικούς δρόμους και την κατάστασή τους από άποψη συντήρησης, με τα πυροφυλάκια,, τους κρουνούς, τις υδατοδεξαμενές και τις οργανωμένες ομάδες πυροφυλακής με υπεύθυνους επικεφαλείς δημοτικούς ή κοινοτικούς συμβούλους
Το Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο (Σ.Ν.Ο.) περιοδεύοντας σε όλα τα χωριά να παρουσιάσει το σχέδιο και να αναλύσει τις ευθύνες των κατοίκων και των τοπικών παραγόντων, ιδιαίτερα στις περιοχές υψηλής επικινδυνότητας, όπως η Λοκρίδα και ο Δομοκός. Με ευθύνη του Σ.Ν.Ο να συγκεντρωθούν όλα τα στοιχεία, που αποτελούν τα επί μέρους ΣΧΕΔΙΑ και να ελεγχθούν ως προς την πληρότητα και την επάρκειά τους. Το Σ.Ν.Ο πρέπει να γνωρίζει σήμερα ποιες πόλεις και χωριά στο Νομό διαθέτουν πλήρες ΣΧΕΔΙΟ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, πόσες και ποιες ομάδες εθελοντών λειτουργούν, τους επικεφαλείς με τους αντικαταστάτες τους, στοιχειώδη υποδομή που διαθέτουν, πόσα και πού πυροφυλάκια είναι στελεχωμένα, τους κρουνούς και τις υδατοδεξαμενές σε κάθε περιοχή. Να γνωρίζει πόσες χωματερές υπάρχουν, πού είναι και σε τι κατάσταση η κάθε μια από άποψη δασοπροστασίας. Σε συνεργασία με τον ΟΣΕ να γίνει έλεγχος του σιδηροδρομικού δικτύου και να καθαριστούν τα επικίνδυνα χόρτα κοντά στις ράγες. Το ίδιο με τη ΔΕΗ να ελεγχθεί το δίκτυό της από την άποψη των βραχυκυκλωμάτων στις δασικές περιοχές. Να ελεγχθούν όλοι οι σκουπιδότοποι αν πληρούν τους κανόνες αντιπυρικής προστασίας.
Είναι σκόπιμο να σταλεί προς κάθε κατεύθυνση ένα αυστηρό μήνυμα για τους επαγγελματίες εμπρηστές, ιδιαίτερα στις περιοχές που έχουμε «καταγράψει» πυρκαγιές από «άγνωστες αιτίες» και που επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο, είτε είναι για δημιουργία βοσκοτόπων είτε για τη δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων και οικοπέδων.
Να γίνει συντονισμός των υπευθύνων σε κάθε Δήμο από το Σ.Ν.Ο με τη δημιουργία ενός άτυπου δικτύου 25 περίπου υπηρεσιακών παραγόντων (1 από κάθε Δήμο) και άλλων 25 περίπου εθελοντών (1-2 από κάθε Δήμο επίσης), οι οποίοι θα έχουν καθημερινή ενημέρωση, θα διαθέτουν υποδομή σε φαξ και INTERNET, θα εκπαιδευτούν με σεμινάρια και επισκέψεις σε άλλους νομούς και Δήμους
Να δοθεί προτεραιότητα στη στελέχωση 1-2 πυροφυλακίων σε κάθε Δήμο σε 24ωρη βάση και με πλήρη έλεγχο του χώρου ευθύνης τους, με έμφαση στους χώρους υψηλού κινδύνου και στην ανάπτυξη ενός σχεδίου ενεργοποίησης του δημότη. Αν με τα χρήματα αυτά στελεχωθούν 40 πυροφυλάκια σ’ όλο το Νομό σε 24ωρη βάση και με διαδημοτική συνεργασία, νομίζουμε ότι καλύπτεται ένας σημαντικός κίνδυνος με σχετικά μικρό κόστος.
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία πρέπει να έχει σε καθημερινή βάση πυροσβεστικά οχήματα κοντά στο δάσος. Να έχει χάρτη με όλους τους δασικούς δρόμους που έχουν βατότητα, την καταλληλότητά τους, τους κρουνούς και τις υδατοδεξαμενές σε κάθε περιοχή.
Η δασική υπηρεσία να συμμετάσχει στην πρόληψη και την καταστολή κάτω από συγκεκριμένο σχέδιο. Είναι αδιανόητο από το σχέδιο της πρόληψης και της καταστολής να απουσιάζει η δασική υπηρεσία εντελώς, λες και δεν είναι δικό της θέμα το δάσος.
Έτσι θα μιλάμε για πλήρη συνεργασία των αρμοδίων υπηρεσιών μέχρι τη συγκρότηση του Ενιαίου Φορέα Δασοπροστασίας.
Στέφανος Σταμέλλος
Μέλος του ΠΣ των Οικολόγων Πράσινων